Türkiye’de sol hareketin en kıymetli isimleri ortasında yer alan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 6 Mayıs 1972’de idam edildiler.
Gezmiş, İnan ve Aslan’ın idam cezalarının infazı, Türkiye’nin idam tarihinde de kıymetli bir yer tutuyor.
27 Mayıs 1960’ta askeri darbeyle ordunun idareye el koymasından bir yıl sonra eski Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.
Bu idamların akabinde sağ kanattan “intikam” davetleri gelmeye başladı.
Türkiye’de sağ ile sol kümeler ortasındaki çatışmaların ağırlaşmaya başladığı 1970 yılında Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan ile birlikte Ankara’da Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu’nu (THKO) kurdu.
Ocak 1971’de THKO ismine Ankara’da bir banka soygunu gerçekleştirildi. Bunun akabinde halihazırda hakkında yakalanma kararı olan Deniz Gezmiş ve Yusuf Aslan “vur emri” ile aranmaya başlandı ve ödül konuldu.
Gezmiş ve Aslan, 12 Mart 1971’deki muhtıradan 4 gün sonra Sivas’ın Gemerek ilçesinde yakalanırken, bundan bir hafta sonra da İnan, Kayseri’de yakalandı.
Gezmiş, Aslan ve İnan; Ankara 1 No.’lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından yargılandı.
Yapılan yargılama sonucunda, eski haliyle Türkiye Cumhuriyeti “teşkilatı esasiye kanununun tamamını yahut bir kısmını” ortadan kaldırma hatasına idam cezası öngören Türk Ceza Kanunu’nun 146’ncı unsuru uyarınca hatalı bulundular ve idam cezasına çarptırıldılar.
Daha sonra idam kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından da onaylandı.
Dönemin sağcı milletvekillerinden Mustafa Kubilay İmer, oturumda yaptığı konuşmada, “Bu üç komünist soysuzun idamları hakkındaki karara gelinceye kadar, daha evvel çıkan ve sayısı epey kabarık idam infazlarına ses çıkarmayan CHP ve onun genel başkanı, kamuoyu tarafından çok uygun bilenen sebeplerden adeta af havarisi kesilmiştir” dedi.
TBMM’de “3-3” bağırışları ortasında Gezmiş, Aslan ve İnan’ın idamına onay verildi.
İlerleyen yıllarda ise o periyot idama onay veren siyasetçiler duydukları pişmanlıkları dile getirdiler.
Adalet Partisi kökenli siyasetçilerden Nahit Menteşe, “Asker kesinlikle idamlarını istiyordu. Deniz Gezmiş ve arkadaşları konusunda yanlış yaptık” dedi.
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de yıllar sonra, “O günün kaideleri o denli icap ettiriyordu” diye konuştu.
O periyot 25 yaşında olan Gezmiş ve Aslan ile 23 yaşındaki İnan, 6 Mayıs 1972 tarihinde sabaha karşı idam edildi.
Gezmiş, Aslan ve İnan, idam edildikleri gün her yıl farklı etkinliklerle anılıyor.
Türkiye’de de toplumsal medyada Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan için bildiriler paylaşılıyor.
Siyasetçiler ve sivil toplum örgütleri temsilcileri de Gezmiş, İnan ve Aslan’ın idam edilmesine ait açıklamalar yapıyor.
Kaynak: T24
Bir yanıt bırakın